Hoofdstuk 1. Digitaliseren

  1.1 Bits, bytes en getallen

Een computer werkt alleen met nullen en enen, dat heb je vast wel eens gehoord.
Maar je merkt er niets van, je ziet gewone letters op het scherm, foto's, en nog veel meer. Hoe kan dat nu met alleen nullen en enen?
Dat gaan we in dit hoofdstuk uitleggen.

In een computer zitten miljoenen kleine schakelaars. Zo'n schakelaar kan twee posities aannemen: stroom doorlaten of juist niet.
En die twee mogelijkheden geven we aan met 1 en 0.
Zo'n schakelaar noemen we een bit, afgeleid van binary digit.
Binary betekent twee-tallig en digit komt van een grieks woord voor vinger. Als je klein bent gebruik je je vingers immers vaak bij het tellen.



Een bit kan dus twee waarden aannemen: 1 en 0
Als je twee bits gebruikt heb je vier verschillende combinaties: 00, 01, 10 en 11
Met drie bits zijn er acht combinaties: 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110 en 111
Met vier bits kun je zestien combinaties maken: je kunt voor alle acht combinaties met drie bits een 0 zetten, maar ook kun je voor die acht combinaties een 1 zetten.
Elke keer als je een bit toevoegt krijg je twee keer zoveel combinaties.

Met 4 bits heb je dus 16 ( = 24 ) mogelijkheden.
Met 5 bits heb je 32 ( = 25 ) mogelijkheden.
Met 6 bits heb je 64 ( = 26 ) mogelijkheden.
Met 7 bits heb je 128 ( = 27 ) mogelijkheden.
Met 8 bits heb je 256 ( = 28 ) mogelijkheden.
Met 9 bits heb je 512 ( = 29 ) mogelijkheden.
Met 10 bits heb je 1024 ( = 210 ) mogelijkheden.
Met 16 bits heb je 65536 ( = 216 ) mogelijkheden.

Bits worden meestal in groepjes van acht bij elkaar genomen, dat noemen we een byte (dat is de samentrekking van by eight).
Een byte kan 256 ( = 28 ) verschillende waarden hebben.

De grootte van bestanden of de omvang van het geheugen wordt meestal gegeven in kilobytes of megabytes of gigabytes.
Een kilobyte, afgekort kB, is 1000 bytes. Vaak wordt gezegd dat een kilobyte 1024 bytes ( = 210 ) is, maar officieel wordt dit nu een kibibyte genoemd, afgekort KiB.
De volgende benamingen worden gebruikt:

kB (kilobyte) 10001 = 103   KiB (kibibyte) 210 = 10241
MB (megabyte) 10002 = 106   MiB (mebibyte) 220 = 10242
GB (gigabyte) 10003 = 109   GiB (gibibyte) 230 = 10243
TB (terabyte) 10004 = 1012   TiB (tebibyte) 240 = 10244