Opgaven

Om te controleren of je alle onderdelen begrepen hebt en om nog wat meer te oefenen kun je de opgaven maken die hier onder staan. Ze staan in oplopende moeilijkheidsgraad gerangschikt. Dus de eerste is het makkelijkst en de laatste het moeilijkst. Probeer eerst zelf de oplossing te vinden en te bouwen, en klik daarna pas op het antwoord om jezelf te controleren!

Soms zijn er meerdere oplossingen mogelijk. Als jij een andere oplossing hebt dan hier gegeven staat kan die ook goed zijn. Als je twijfelt, laat het dan controleren door je docent.

Als je nu thuis wilt oefenen kan dat ook met het digitale systeembord. Klik hier om het programma te downloaden, of klik op één van de links die op de site van het systeembord staan (scroll iets naar onder). Dit digitale systeembord werkt hetzelfde als het echte systeembord. Alleen kun je niet meerdere kabeltjes op één uitgang aansluiten, maar moet je daarvoor een splitter gebruiken. Je kunt dan vanaf de uitgang een kabeltje naar de splitter maken en vanaf de splitter meerdere kabeltjes naar de gewenste verwerkers of uitvoer.

Opgave I: Thermostaat

De centrale verwarming in je huis wordt geregeld door een thermostaat. Deze zorgt ervoor dat de verwarming aan gaat als het te koud wordt in de kamer. Bouw nu zelf een schakeling die er voor zorgt dat de verwarming aan is zolang de temperatuur in de kamer onder een bepaalde waarde blijft. Gebruik het relais om de centrale verwarming aan en uit te zetten.

Opgave II: Frituurpan

Op de meeste frituurpannen zit een lampje. Dit lampje brandt als de pan aan het opwarmen is. Zodra het frituurvet de gewenste temperatuur heeft bereikt gaat het lampje uit en wordt ook het verwarmingselement uitgeschakeld. Maak hiervoor een schakeling waarbij je het relais gebruikt om de stroomkring van het verwarmingselement te onderbreken.

Opgave III: Rookmelder

Sommige rookmelders werken met een lampje en een lichtsensor. Van binnen ziet dat er grofweg als volgt uit:


In deze plaatjes zit bij A een lampje en bij B een lichtsensor. Als er geen rook is valt er ook geen licht op de sensor. Als er wel rook is, wordt het licht door de rookdeeltjes weerkaatst en valt het op de lichtsensor. Je kunt een schakeling ontwerpen waarbij een alarm (zoemer) af gaat als er rook is.

Een rookmelder kan ook wel eens 'per ongeluk' af gaan bijvoorbeeld als iemand een sigaret rookt. Daarom is het handig om het apparaat ook uit te kunnen zetten. We gebruiken hiervoor een drukschakelaar. Als de knop ingedrukt is moet het alarm uit gaan (zodra de knop niet meer ingedrukt is mag het alarm wel weer opnieuw af gaan).

Opgave IV: Transportband

Op een transportband worden pakjes vervoerd. Deze pakjes worden geteld met behulp van een lichtsensor. Elk pakje onderbreekt bij het passeren van de lichtsensor een lichtstraal die op de sensor valt. Nadat er 8 pakjes geteld zijn, stopt de band automatisch. De inpakker kan de band weer starten door op een knop te drukken en dan herhaalt het bovenstaande zich. Simuleer de lopende band door het relais en laat ook een controlelampje branden als de band aan staat.

Opgave V: Lamp

Misschien ken je ze wel. De lichtknopjes op de gang in een hotel of pension waarbij, als je er op drukt, de lamp eventjes aan gaat. Dus zodra je op de knop drukt gaat de lamp aan en na een kort tijdsinterval vanzelf weer uit. In dit geval gaan we er vanuit dat de lamp 8 seconden lang brandt. Zodra je opnieuw op de knop drukt gaat de tijd ook opnieuw in. Bouw nu zelf een schakeling op het systeembord om dit te realiseren. Gebruik hierbij een drukschakelaar als lichtknop en een ledje als lamp.

Opgave VI: Geluidssensor

Bedenk een manier om op het systeembord de hoeveelheid geluid die een geluidssensor meet visualiseren door middel van ledjes. Hoe harder het geluid, des te meer ledjes er gaan branden. Zorg er in dit geval voor dat er bij geen geluid 0 ledjes branden en bij maximaal geluid 3 ledjes. Het meetbereik van de geluidssensor delen we dus op in 4 stappen.

Opgave VII: Spoorwegovergang

Ontwerp een schakeling met behulp van het systeembord voor een spoorwegovergang. Via drukschakelaar A 'meldt' de trein zich. Nu moeten er 2 rode lampen (led's) om en om gaan knipperen en klinkt er een geluidssignaal (zoemer). De lampen knipperen met een frequentie van 2 Hz. Als de trein op een veilige afstand is wordt drukschakelaar B ingedrukt en moeten alle signalen weer uitschakelen.

Om dit te realiseren met het digitale systeembord heb je één splitter meer nodig dan al op het systeembord aanwezig is. Je kunt een extra splitter toevoegen door in de werkbalk bovenin te klikken op split.